Zeoliet is een natuurlijk vulkanisch mineraal. Het is ooit ontstaan uit vulkanische activiteit waarbij aswolken terecht kwamen in zout water. Onder invloed van heet water ontstaan door vulkanische activiteit in de zeebodem ontstond een zacht poreus gesteente. Wij hebben bijvoorbeeld Aquaforest Zeo Mix en Grotech Zeolith voor gebruik in zoutwater en Aquaforest zeolith voor gebruik in zoet water in ons assortiment.
Wat doet het Zeoliet?
Er zijn heel veel verschillende soorten natuurlijk zeoliet en iedere soort heeft zijn specifieke eigenschappen. Verder zijn er ook heel veel synthetische zeolieten. Zeolieten bestaan meestal uit Kiezelzuur, Aluminium, Natrium, Kalium, IJzer en Mangaan. Onder de microscoop ziet het eruit als een spons. Een mineraal met allemaal grote en kleine kanalen.
Ionen wisselaar.
Zeoliet is voor een gedeelte een ionen wisselaar. Dit houdt in dat het bijvoorbeeld Natrium of Kalium kan afstaan en daarvoor andere elementen uit het water opneemt. Met andere woorden: Het ene ion verwisseld voor een andere. Dit is echter maar een gedeelte van de werking.
Biologische filtering
Een ander belangrijk deel is de biologische filtering. De Zeolieten die u vandaag de dag kunt gebruiken voor filtering in zeewater absorberen vooral Ammonium. We hebben al eerder genoemd dat het een zeer poreus gesteente is. Hierdoor hebben de bacteriën volop ruimte hebben om zich in en op het materiaal te vestigen. Bij een Zeoliet filter kunt u ook een koolstofbron toevoegen net als bij een nitraat filter. Voor de uitleg van de biologische filtering kunt u onze blogs Biologische filtering in aquaria en vijvers en Denitrificatie in een nitraat filter lezen.
Doordat er op en in het materiaal sprake zal zijn van bacterie vorming zal er zich op het zeoliet een bio film vormen die het gesteente afsluit. Hierdoor ontstaat er in het materiaal een zuurstof arme omgeving. Binnenin zitten de denitrificerende bacteriën en rondom aan de buitenzijde de nitrificerende bacteriën.
Bekeken onder een microscoop, lijkt zeoliet op een spons. Door het hele mineraal bevinden zich gaten en kanalen. Hierdoor heeft het zeoliet een enorm groot oppervlak waarop bacteriën zich kunnen vestigen.
Door de absorptie van ammonium door het Zeoliet hebben de bacteriën volop beschikking tot voldoende voedsel.
Wanneer u een koolstofbron toevoegt, dan wordt de filtercapaciteit van de bacteriën verbeterd. Dat wil zeggen dat de bacterie cultuur zich massaal zal gaan vermeerderen. In het aquarium, maar nog meer in het filter omdat bacteriën daar gemakkelijke toegang van ammonium hebben. en daarom meer profiteren van de voedsel voorraad.
Wat gebeurt er op en in het zeoliet?
Door de structuur van zeoliet zullen de korrels al snel dichtslibben met een bacterie film. Hierdoor wordt de korrel afgesloten en zal er in de korrel al snel geen zuurstof meer zijn. De situatie is nu zo dat aan de buitenkant van de bio film er aerobe bacteriën aanwezig zijn die ammonium omzetten naar nitraat. Het nitraat wordt vervolgens omgezet in stikstof door de anaerobe bacteriën dieper in de bio film (zuurstof arm). Deze stikstof ontsnapt als luchtbellen naar de atmosfeer en is weg.
Opschudden van het zeoliet.
Door het toevoegen van een koolstofbron (bv wodka) zal de bacterie hoeveelheid enorm toenemen. Hierdoor ontstaat er vaak zoveel bio film om de korrels heen dat deze dreigen te verstikken. Dit is gemakkelijk te voorkomen door het schudden van het zeoliet. Hierdoor laten stukken bio film los en kunnen worden verwijderd door de afschuimer. De bacteriën die in het aquarium terecht komen zijn prima voedsel voor de koralen. Ze zijn er gek op en zullen hun best doen om de bacteriën te pakken te krijgen. Dit opschudden van het zeoliet kan bij veel moderne zeoliet reactor worden ingesteld. Dit gebeurt dan vaak met een DC pomp die gemonteerd is op de reactor. U kunt deze op gezette tijden aanzetten door middel van een tijdklok. Hierdoor worden de korrels even door elkaar geroerd.
Voor het assortiment zeoliet reactoren kunt u hier klikken.
Voor de mensen die meer willen weten over biologische filtering kunnen ook de blog Hoe krijg ik een goede biologische filtering in een aquarium lezen.